Hoe zit het met de kosten en een kostenveroordeling in een (civiele) procedure? Een veel voorkomende vraag die tot veel onduidelijkheid leidt.
In civiele (handels)zaken is het gebruikelijk dat de rechter de partij die ongelijk heeft gekregen veroordeelt om de proceskosten van de tegenpartij te betalen. Maar wat zijn nu precies proceskosten en betekent een kostenveroordeling dat de wederpartij alle kosten, dus ook de advocaatkosten, moet vergoeden?
Onder de kostenveroordeling vallen:
- het griffierecht;
- de kosten voor het uitbrengen van de dagvaarding;
- de reis-, verblijf- en verlet (het gemiste inkomen) kosten; en
- de kosten van rechtsbijstand (de advocaatkosten).
De eerste genoemde kosten worden volledig vergoed.
De kosten van rechtsbijstand worden daarentegen vastgesteld aan de hand van een speciaal tarief, het zogenaamde 'Liquidatietarief'. De omvang daarvan wordt vastgesteld aan de hand van de verrichte proceshandelingen en het belang van de zaak. Voor elk soort zaak geldt een ander tarief, net zoals bij de griffierechten.
Zo wordt in een (handels)zaak bij de Rechtbank met een belang tussen € 20.000- en € 40.000,- afhankelijk van het aantal proceshandelingen, een kostenveroordeling van maximaal € 4.053,- en bij een belang tussen de € 40.000,- en € 98.000,-, maximaal € 8.940,- opgelegd (tarief 2017). Deze bedragen hebben alleen betrekking op het Liquidatietarief en zijn dus exclusief de eerder genoemde kosten die volledig vergoed worden. Meer informatie over de berekening daarvan kunt u hier vinden.
In de uitkomst of de aard van de zaak kan de rechter aanleiding zien de proceskosten te compenseren, wat betekent dat partijen ieder hun eigen kosten dragen. Dit is bijvoorbeeld het geval als geen van partijen volledig of in overwegende mate gelijk heeft gekregen of in familiezaken.
Weliswaar zijn deze tarieven niet bindend, maar zij worden in beginsel door de gerechten gevolgd. Slechts in uitzonderingsgevallen wordt wel eens afgeweken van het liquidatietarief. Daartoe kan de rechter bijvoorbeeld besluiten als een partij misbruik van procesrecht maakt of onrechtmatig handelt door een procedure te starten, maar dat wordt door rechters bijna nooit aangenomen; behoudens uitzonderingsgevallen heeft een ieder recht op toegang tot de rechter.
Achterliggende gedachte van deze historisch gegroeide regeling is - onder andere - dat een volledige proceskostenveroordeling feitelijk de toegang tot de rechter beperkt. Als een partij het risico niet kan dragen van een proceskostenveroordeling, zal hij geen zaak beginnen. Zelfs niet als hij 'in zijn recht staat'. Daarnaast kan het rechtsongelijkheid in de hand werken; een financieel draagkrachtige partij kan zich de toegang tot het recht veroorloven, maar een financieel niet draagkrachtige partij zal daar al snel van afzien. En dan hebben we het nog niet over de onzekerheid die dat voor partijen teweegbrengt en het gevaar dat de tarieven navenant zullen stijgen.
Wordt een partij in de proceskosten veroordeeld, dan moet deze partij deze kosten betalen. Ook als die partij op basis van een zogenaamde toevoeging (gefinancierde rechtsbijstand) procedeert. Op basis van een toevoeging kan daarvoor geen vermindering worden verkregen.
Voor bepaald soort zaken, zoals procedures over Intellectueel Eigendom, en bepaald soort procedures (bijv. arbitrage) gelden afzonderlijke regelingen op grond waarvan de werkelijke advocaatkosten kunnen worden toegewezen.
Er is wel eens gepoogd om de volledige kosten van rechtsbijstand op een wederpartij te verhalen, maar de Hoge Raad - ons hoogste nationale rechtscollege - maakte daar korte metten mee. De wettelijke regeling betreft een zowel limitatieve als exclusieve regeling ten aanzien van de proceskosten waarin een in het ongelijk gestelde partij kan worden veroordeeld.
Naast proceskosten kunnen wel buitengerechtelijke kosten worden gevorderd. Hieronder worden kosten verstaan die gemaakt zijn in de fase voorafgaand aan de procedure. Daaronder vallen - bijvoorbeeld - incassowerkzaamheden of kosten voor rechtskundige bijstand, voor zover die redelijkerwijs noodzakelijk waren om schadevergoeding te verkrijgen. In zaken waar dat mogelijk is, vorderen wij deze kosten altijd, zodat u zo min mogelijk kosten zelf hoeft te dragen.
Nu kan je denken dat, omdat niet alle kosten worden vergoed en er altijd een risico bestaat dat je een procedure verliest, 'no cure no pay' uitkomst zou bieden. Een no cure no pay-afspraak is voor advocaten in Nederland verboden. En dat is maar goed ook, zoals ik eerder toelichtte.
Regelmatig hebben wij te maken met beslag en gevolgen daarvan als de procedure wordt voortgezet in appel. Aan de hand van een recent praktijkvoorbeeld ga ik in op het beslag en de...
Op 1 januari 2021 is de wet vereenvoudiging beslagvrije voet in werking getreden. De beslagvrije voet is dat deel van het inkomen waar geen beslag op mag worden gelegd door...
Met de ouderdomsclausule beoogt de verkoper de aansprakelijkheid te beperken voor (verborgen) gebreken die het normaal gebruik van de woning of bedrijfsruimte belemmeren. De vraag is...
De ondertekening van overeenkomsten wordt steeds vaker digitaal gedaan. Maar is dat rechtsgeldig en waar moet je op letten?
In de bouwpraktijk komt bouwtijdoverschrijding geregeld voor. Maar hoe wordt die bepaald?
Op 25 april 2020 is de (spoed)wet 'Tijdelijke wet verlening tijdelijke huurovereenkomsten' in werking getreden. Onder deze...
In verband met de corona-uitbraak kunnen tijdelijke huurovereenkomsten die eindigen na 31 maart 2020 en voor 1 juli 2020 verlengd worden voor maximaal drie maanden, zonder dat daarmee...
De bouwsector krijgt door de coronacrisis een nieuwe klap te verwerken. Voor de derde keer in twaalf jaar tijd dreigt de Nederlandse bouwsector in een crisis te belanden.
De wereld is in de ban van het coronavirus. Het virus kan ook tot gevolg hebben dat overeenkomsten niet, niet tijdig of helemaal niet meer kunnen worden nagekomen. Hoe moet u daarmee...
In een eerdere bijdrage stonden de mededelings- en onderzoeksplicht bij de koop van vastgoed centraal en de rangorde daartussen.
Naar aanleiding van een recente zaak in onze...
Als uw facturen niet worden voldaan, komt u niet altijd een beroep toe op het eigendomsvoorbehoud. Wanneer kunt u met een beroep op het eigendomsvoorbehoud de geleverde zaken...
Het retentierecht is de bevoegdheid die een aannemer heeft om het door hem uitgevoerde werk of de onder hem aanwezige zaak niet af te geven, maar de afgifte daarvan 'op te schorten'....
Bij gebiedsontwikkeling wil de ontwikkelaar voorkomen dat belanghebbenden zich verzetten tegen de voorgenomen plannen. De ontwikkelaar pleegt daartoe afspraken met de belanghebbenden...
In geval van faillissement biedt contractuele medehuur zowel mogelijkheden als valkuilen. Als de huurder/rechtspersoon failliet gaat en de curator de huur opzegt, betekent dat volgens...
Na lang zoeken is het droomhuis gevonden, de onderhandelingen zijn succesvol afgerond en de champagne is ontkurkt. Abrupt slaat de stemming om. Bij de verbouwing blijken er gebreken...
Als partijen van mening verschillen over de uitleg van een overeenkomst, wordt de overeenkomst in beginsel uitgelegd op basis van de partijbedoelingen, de zogenaamde Haviltex-maatstaf....
Veel contracten bevatten boetebedingen voor het geval een partij de overeenkomst niet (volledig) nakomt. Daarmee wordt discussie over de schade voorkomen; de boete vormt de...
In een aannemingsovereenkomst wordt veelal opgenomen binnen welke termijn of op welke dag het werk moet zijn voltooid. Als het werk niet tijdig wordt opgeleverd, kan je recht hebben op...
Als de rechter een vordering tot beëindiging van een huurovereenkomst toewijst, kan hij een bedrag vaststellen dat de verhuurder aan de huurder moet betalen ter tegemoetkoming in...
Derden kunnen in het algemeen geen rechten ontlenen aan een contract waarbij zij geen partij zijn. Maar het is een misvatting dat contractspartijen geen rekening hoeven te houden met...
Beëindiging van een huurovereenkomst wordt in beginsel door de rechter niet uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Wat betekent 'uitvoerbaar bij voorraad' en zijn er mogelijkheden om...
In onze praktijk hebben wij dagelijks te maken met de verhuur van bedrijfsruimte. Op veler verzoek zet ik de mogelijkheden tot opzegging en de gevolgen daarvan op een rijtje.
In een eerdere column bepleitte ik de meerwaarde van een advocaat ten opzichte van juridische adviesbureaus en rechtsbijstandverzekeraars, of het procederen in persoon. Mijn conclusie...
De praktijk leert dat aannemers en opdrachtgevers zich niet altijd bewust zijn van de voorwaarden waaronder de aannemer daadwerkelijk een verhoging van de prijs kan vorderen. Wat is...
Een aannemingsovereenkomst kan tussentijds beëindigd worden. U kunt die opzeggen of ontbinden. In beide gevallen eindigt de overeenkomst, maar die keuze kan grote financiële...
Algemene voorwaarden bevatten soms een annuleringsbeding. Een dergelijk beding bepaalt dat de overeenkomst tussentijds beëindigd mag worden, maar dan wel volledige betaling...
Steeds vaker wordt onroerend goed gekocht om te verhuren; niet alleen vakantiehuisjes, maar ook bedrijfsruimte en woningen. Vaak gaat het goed. Nog vaker gaat het fout.
In...
Hoger beroep of verzet? Bij procederen komt het aan op tactisch en strategisch denken, het onderkennen en inschatten van kansen en processuele mogelijkheden.
Toepasselijkheid van algemene voorwaarden en verwijzingen naar verschillende algemene voorwaarden bij internationale overeenkomsten.
Als een rechtspersoon (bedrijfs)ruimte huurt, is de rechtspersoon ook de huurpenningen verschuldigd. In specifieke gevallen kan betaling van de huurpenningen ook van de bestuurder...
In civiele (handels)zaken is het gebruikelijk dat de rechter de partij die ongelijk heeft gekregen veroordeelt om de proceskosten van de tegenpartij te betalen. Een...
Toelichting op het verbod op no cure no pay-afspraken en welke prijsafspraken wel mogelijk en toelaatbaar zijn.
Steeds meer dienstverleners concurreren met advocaten. Wanneer kunt u volstaan met inschakeling van een incassobureau of rechtsbijstandverzekeraar en wanneer is het verstandiger een...
In de meeste gevallen zult u een overeenkomst alleen willen aangaan onder toepasselijkheid van uw algemene voorwaarden. Maar dat geldt evengoed voor de wederpartij.
Vaak zien...
De dagelijkse praktijk laat zien dat het huurrecht een ingewikkeld recht is. Zowel ten aanzien van woonruimte als bedrijfsruimte is er sprake van een groot aantal verschillende regels....
Het is niet ongebruikelijk dat een onderhuurder, na de beëindiging van de hoofdhuurovereenkomst, onderhandelt met de eigenaar/(voormalig) hoofdverhuurder over een nieuwe...
Recentelijk heeft de Hoge Raad, ons hoogste nationale rechtscollege, zich uitgelaten over de uitleg van (commerciële) contracten en de daarin steeds vaker voorkomende 'entire...
De wet biedt allerlei mogelijkheden om zekerheden te creëren of in te roepen. Voor de verschillende zekerheden gelden echter ook verschillende voorwaarden. Ook bieden de...
Als een onderaannemer tekortschiet in de nakoming van een overeenkomst met de hoofdaannemer is dit een toerekenbare tekortkoming (wanprestatie). In dat geval kan de hoofdaannemer de...
Bij de keuze voor alternatieve geschillenbeslechting dient men zich niet alleen bewust te zijn van de aan die keuze verbonden financiële consequenties, maar ook dat de...
Bezint eer ge begint
Met de steeds verdergaande internationalisering en digitalisering neemt ook het aantal internationale overeenkomsten toevlucht. Met de daarbij toegenomen wens...
Zelfstandigen zonder personeel (zzp'er) kunnen bij bedrijfsongevallen dezelfde rechtsbescherming hebben als werknemers in loondienst.
Advocatenkantoor Ester is thuis op het terrein van het bouwrecht. Niet alleen bij de grote bouwprojecten, maar ook bij de kleinere. Of het nu een groot of klein werk betreft,....
De dagelijkse praktijk laat zien dat het huurrecht een ingewikkeld recht is. Er gelden verschillende regelingen voor verschillende vormen van huur. Zo gelden er andere regels voor...
Iedereen heeft dagelijks te maken met het sluiten van contracten, zowel ondernemingen als particulieren. Of u nu een overeenkomst met een afnemer of leverancier sluit, of een brood bij de bakker koopt.
Wanneer iedereen ....